Er zijn weinig mensen die het echt durven: je grens aangeven wanneer het genoeg is. De meest primaire manier van voor jezelf opkomen is boosheid. “Nu is het … genoeg. Ik pik het niet langer. Oprotten!” Deze emotie is universeel voor mens en dier. De één laat zijn tanden zien en de ander schreeuwt het uit. Meestal druipt de overlastgever af.
Het feit dat je ontploft betekent dat je achter de feiten aan loopt. Je hebt het laten gebeuren totdat er geen uitweg meer is. Er ligt ook een ander gevaar op de loer; je gaat de boosheid op jezelf richten omdat je het conflict niet aan durft.
Voor jezelf opkomen
Woede inzetten om jezelf te beschermen kan er voor zorgen dat de ander afdruipt. Het uit de hand lopen van het conflict is ook mogelijk. De meeste mensen zijn bang voor ruzie omdat dit kan escaleren tot geweld. Grenzen stellen is vooral effectief voordat de emoties zijn opgelopen. Hoe kan je op een rustige manier voor jezelf opkomen? Hoe kan je nee zeggen tegen de ander? Dit vraagt een bepaalde alertheid van jezelf. Zodra je het gevoel hebt dat een situatie de verkeerde kant op gaat wil je jezelf even van een afstand bekijken. Wat gebeurt er feitelijk?
Grenzen stellen in theorie
Pas op voor chantage, dreigementen en veroordelingen. De kans is groot dat je dit zelf gaat doen. “Als je nu niet stopt met zeuren dan sla ik je op je gezicht.” Dit soort dreigementen zorgen voor een beschadigde relatie of een escalatie. In een privé situatie is het je eigen verantwoordelijkheid. Wanneer je vanuit jouw functie dit gedrag laat zien ben je niet professioneel bezig.
Hoe dan wel?
Zeg wat de ander doet en wat het met jou doet. Je maakt het af met een wens.
- Wees een spiegel voor de ander. Vertel objectief wat je waarneemt. Zeg wat de ander gezegd heeft of gedaan heeft.
- Vertel wat de gevolgen voor jou zijn.
- Laat weten welk positieve gedrag je wilt zien.
Positief afsluiten
De manier waarop wij grenzen stellen hebben geleerd is een vorm van chanteren of veroordelen. Als kind krijgen wij te horen dat wij straf krijgen als wij zo (!?) door gaan. Ik begreep dat ik ergens mee moest stoppen, maar wat er precies van mij verwacht werd was niet duidelijk. Onlangs werd een vriend van mij door zijn zoon (10 jaar) uitgemaakt voor klojo. Dit was een duidelijk geval van de grens opzoeken.
De ideale manier van je grens stellen: 1. Ik hoor je klojo zeggen. 2. Dat vind ik niet leuk of dat heb ik niet verdiend. 3. Ik wil dat je mij papa of bij mijn voornaam noemt.
Bij herhaling kan je een consequentie inbouwen: 1. Je hebt nu 2x klojo tegen mij gezegd. 2. Dat wil ik niet. 3. De volgende keer kan je meteen 2 uur op je kamer gaan zitten. 4. Als je mij papa noemt kunnen we iets leuks doen.
“Nee tegen een ander zeggen betekent dat je ja zegt tegen je eigen innerlijke stem.” –Sujith Ravindran
Samenvattend
Blijf bij grensoverschrijdend gedrag bewust van wat er gebeurt. Laat je niet meeslepen door je eigen emoties en durf nee te zeggen. Je maakt het de ander nog makkelijker als je aan kunt geven welk gedrag je van de ander wenst. Focus je op het positieve.
